جلسۀ دهم: مردان مرد، زنان زن

در فرهنگ ما مسلمانان، خواب بسیار زیاد نکوهش شده است و از این روی، خواب نباید بیش‌از میزان موردنیاز بدن باشد.
برخی از دیگر علت‌های خوشبختی ازنگاه عامۀ مردم بدین شرح‌اند:
ج) اجتماعی‌بودن: معمولاً کسانی که خودشان را افرادی شاد می‌دانند، رابطۀ بهتری با دیگران دارند و اجتماعی‌ترند؛ درمقابل، اغلب افرادی که اوقات تنهایی‌شان بیشتر است، شادی کمتری را تجربه می‌کنند. درمجموع می‌توان گفت نوع ارتباط در تعیین میزان احساس خوشبختی، مؤثر است.
د) جنسیت: آمارهای موجود نشان می‌دهند احتمال ابتلای خانم‌ها به افسردگی، دو برابر احتمال ابتلای آقایان به این بیماری است؛ باوجود آن، خانم‌ها بیشتر از آقایان، احساسات مثبت را تجربه می‌کنند؛ به عبارت دیگر، خانم‌ها با توجه به حساس‌بودنشان، بیشتر دربرابر غم و شادی، واکنش نشان می‌دهند؛ ولی به‌طور کلی، افسردگی وابسته به جنسیت افراد نیست.
ه) دین: بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد انسان‌های مذهبی در مقایسه با افراد بی‌اعتقاد به دین و خدا شادترند و رضایتمندیِ بیشتری در زندگی دارند. سطح افسردگی این افراد، پایین‌تر است. آنان دربرابر سختی‌ها مقاوم‌ترند و هرچقدر اعتقادات دینی‌شان محکم‌تر باشد، خوش‌بین‌تر خواهند بود؛ چون به خدایی اعتقاد دارند که می‌تواند برایشان معجزه کند.
و) بیماری: این عامل برخلاف تصور بسیاری از ما بر سطح شادی و رضایت از زندگی، چندان مؤثر نیست. بیشتر مردم قدر سلامتی‌شان را نمی‌دانند و فقط بیماری‌های سخت و پیچیده بر سطح شادی، مؤثر واقع می‌شوند.
ز) آب‌وهوا: این عامل در تعیین میزان شادی و خوشبختی، هیچ نقشی ندارد.
ح) هوش و تحصیلات: میان این دو عامل نیز با مقوله‌های خوشبختی و شادی، ارتباطی چندان معنادار نمی‌توان یافت.
ط) نژاد: این عامل نیز به‌طور کلی، با خوشبختی و شادی چندان ارتباطی ندارد؛ مگر نژادهایی خاص مانند گروهی از سیاه‌پوستان که به دلایلی خود را برتر از دیگران می‌دانند و از این رهگذر، به احساس شادی و خوشبختی دست می‌یابند.
تمام مطالبی که در این جلسات ذکر شد، در تربیت دختران و پسران، مؤثر است و موجب دستیابی آنان به احساس مثبت درخصوص زندگی می‌شود. درمجموع، نوع نگاه ما به زندگی، کیفیت آن را بهبود می‌بخشد.