جلسۀ چهارم: ارتباط مؤثر

در فرایند ارتباط، معمولاً ما خودمان را مُحِق می‌دانیم و گیرنده را نامحق؛ حال آنکه این رویکرد نادرست است و در بسیاری از مواقع صدق نمی‌کند. ممکن است در موقعیتی خاص، فعل طرف مقابلمان نادرست بوده باشد؛ بنابراین، ما باید به‌جای نامحق‌دانستنش بکوشیم تا احساسات او را درک کنیم؛ چون راز یک ارتباط مؤثر، نه منطقی‌بودن حرف‌ها، بلکه مشخصاً درک احساسات یکدیگر است.
در فرایند انتقال پیام و معنا (Exchange Meaning)، این سؤال مطرح می‌شود که پیام چیست و چگونه شکل می‌گیرد.
محور این فرایند، گیرندۀ پیام است و ما باید با عواطف او همراه شویم.
هرقدر ارتباط ضمیر ناخودآگاه (نَوَد درصد) و ضمیر خودآگاه (دَه درصد) با هم بهتر و بیشتر باشد، فرد، موفق‌تر خواهد بود.
پیام عبارت است از مفهومی که از درون وجود و ذهن فرستنده برمی‌آید و به درون وجود و ذهن گیرندگان می‌رسد. 
پیامی را که ما می‌فرستیم، هرکسی براساس فیلترهای خودش برداشت و درک می‌کند. ما باید بتوانیم پیام موردنظرمان را طوری بفرستیم که تمام مخاطبانمان آن را به همان صورت موردنظر ما بفهمند.
پیام‌ها را بر دو بخش می‌توان تقسیم کرد: نخست، پیام کلامی که ازطریق سخن‌گفتن یا نوشتن منتقل می‌شود (هفت درصد)؛ دوم، پیام غیرکلامی (93 درصد) که 75 درصد آن ازطریق چشم انتقال می‌یابد.
جلوه‌های پیام عبارت‌اند از: عقاید، تفکرات، هیجانات، احساسات و دانش افراد.
پیام ممکن است از بیرون شکل بگیرد؛ اما از درون معنا می‌یابد؛ بدین شرح که هریک از ما پیامی را از بیرون می‌شنویم؛ اما آن را درون خودمان با استفاده از فیلترهایی که داریم، معنا می‌کنیم.
معنای پیام، درون پیام نیست. کلمات، اجسام بی‌جانی هستند که معنای خود را از درون افراد می‌گیرند. پیام، قابل انتقال‌دادن است؛ اما به خودیِ خود، معنایی ندارد و معانی انتقال‌پذیر نیستند.
گیرنده بر معنای دریافت‌شده از پیام، مسلط است؛ بنابراین، هریک از ما باید مخاطب خویش و فیلترهای او را بشناسیم تا معنای پیاممان قربانی فیلترهای مخاطب نشود.
حُسن‌نیت گوینده برای اثرگذاری بر مخاطب، کافی نیست و او علاوه‌‌بر آن باید عملکردی مناسب نیز داشته باشد.
ارتباط با «رمز + کُد» سروکار دارد. در این فرایند، فرستنده پیام را رمزگذاری و گیرنده آن را رمزگشایی می‌کند.
در فرایند انتقال پیام باید به این نکات توجه کرد:
- سطح دانش مخاطب؛
- نگرش؛
- فرهنگ؛
- مهارت‌های ارتباطی؛
- طبقۀ اجتماعی.
کلید برقراری ارتباط مؤثر، فهم درست همۀ این موارد است.