جلسهٔ سی‌ام: مدرسۀ غدیرآگاهی

یکی از مباحث موردنظر در فقه، اختصاصات النبی (خصایص النبی)، شامل دو بخش تغلیظات و تخفیفات است که مشخصاً بر احکام فقهیِ مرتبط با پیامبر- صلّی الله علیه و آله- تمرکز دارد و بنابراین، نیازی نیست ما در این حوزه به ایشان اقتدا کنیم؛ زیرا تقلید و اقتدا در این بخش، نه از ما خواسته شده و نه اساساً برایمان امکان‌پذیر است؛ البته این موضوع، کل سامانۀ حجج الهی را دربر می‌گیرد و فراتر از احکام، دو حیطۀ عقاید و اخلاق را نیز شامل می‌شود. در سازوکار امامت، دامنه و گسترۀ اقتدا براساس موضوعی تعیین می‌شود که مقتدی اراده کرده است در آن حیطه به امام مفترض‌الطاعة اقتدا کند و طبق آنچه در احادیث آمده است، ما شیعیان باید در تمام مسائل مشمول امر امام، به ایشان اقتدا کنیم؛ چه درحوزۀ اموری که امام از خدا دریافت و به ما منتقل می‌کند و چه درحیطۀ اموری که خدا به امام اجازه داده است مستقلاً تعیین فرماید. به بیان مختصر، ائتمام یعنی اقتدا به امام و این اقتدا دقیقاً عبارت است از اتّباع از امام در قول، فعل، تقریر و سکوت ایشان. با توجه به جعل و نصب امام ازجانب خداوند متعال و وجودداشتن نصوص محکم مبنی‌بر لزوم اطاعت از ایشان، اقتدای ما به امام باید ازنوع تعبُّدی (درمقابل شرطی) و مشتمل بر تمام امور باشد؛ زیرا در نخستین گام، برمبنای حکم عقلمان، مفترض‌الطاعة، معصوم و مسدَّدبودنِ ایشان و برخورداری‌شان از علم ویژه را پذیرفته‌ایم.