جلسهٔ یازدهم: مدرسۀ غدیرآگاهی

در ادبیات کلامیِ امامیه، نصّ عبارت است از سخنی که معنای کاملاً روشن و مشخص دارد؛ به‌گونه‌ای که نمی‌توان معنایی دیگر را درخصوص آن، محتمَل دانست. نصّ را بر سه نوع قولی، فعلی و قولی- فعلی می‌توان تقسیم کرد. در رویداد و خطابۀ غدیر، بالاترین نصّ، یعنی جمع بین نصّ قولی و فعلی بر یک معنا و مصداق واحد به‌نام امامت دلالت می‌کند. امامت، مقوله‌ای تنصیصی است؛ بدان معنا که امام باید هم منصوب ازجانب خدا و هم منصوص باشد و به دیگر سخن، امامتش مشخص و مبتنی‌بر نصّ باشد. یکی از مهم‌ترین واژه‌های مورداستفاده در منابع دینیِ ما که در قرآن کریم نیز به‌کار رفته، «امامت» است که در رویداد غدیر، جایگاهی خاص دارد. رسول اکرم- صلّی الله علیه و آله- درطول دوران حیات پربارشان نصوص متعددی مبنی‌بر امامت امیرالمؤمنین- علیه السّلام- بیان فرموده و واژۀ «امام» را درخصوص آن حضرت به‌کار برده و سرانجام، در روز غدیر، برخورداری از علم الهی، ولایت، عصمت و افتراض الطاعة را دربارۀ ایشان اثبات فرموده‌اند. در ادبیات قرآنی و رواییِ ما شیعیان، در هرسه حوزۀ تعریف امام، تبیین مقامات و فضایل امام، و تحدید مصداق‌های امامت، موضوع دقیقاً رصد شده است؛ بنابراین، درپی تأمل در این نصوص می‌توان به چشم‌اندازی روشن از مفاهیم امام و امامت دست یافت. در تفکر امامیه، باور به افضل‌بودنِ امام بر همگان، واجب است و از این منظر، امامت با سیاقت و ریاست تفاوت می‌یابد.