جلسهٔ دهم: مدرسۀ غدیرآگاهی

قطعه و ضلع دیگری از منظومۀ غدیر، حدیث «مَن ماتَ وَ لَم‌‌یَعرِف» از پیامبر- صلّی الله علیه و آله- است که به صورت‌های مختلف در میراث حدیثیِ شیعیان و اهل سنت وارد شده است. در این حدیث گرانقدر تصریح شده که چنانچه فردی بدون شناختن امام زمانش از دنیا برود، مرگ او ازنوع مرگ جاهلیت خواهد بود. در حدیثی دیگر که مضمون آن، مشابه با این حدیث است، رسول اکرم- صلّی الله علیه و آله- به حضرت علی- علیه السّلام- فرموده‌اند هرکس درحالی بمیرد که بغض آن امام والامقام را در قلبش داشته باشد، با مرگی ازنوع مرگ جاهلیت از این جهان رفته است. در حدیث «مَن ماتَ وَ لَم‌‌یَعرِف»، مانند خطبۀ غدیر بر لزوم فریضۀ معرفت‌یافتن به امام تأکید شده و این معرفت، محور ایمان به‌شمار آمده است. همان‌گونه که میان معرفت به امام و ایمان ما پیوند تحققی و تقویمی برقرار است، درصورت برخوردارنبودن از چنین معرفتی قطعاً از گروه دین‌داران خارج خواهیم شد و عبادت‌هایمان در پیشگاه الهی پذیرفته نخواهد شد؛ هرچند شکل آن‌ها درست باشد؛ برعکس، چنانچه درحالی از دنیا برویم که به وجود امام زمانمان معرفت داریم، مرگ ما ازنوع مؤمنانه و دین‌دارانه خواهد بود. چون امام، دالّ بر رضایت الهی است، معرفت به او اعمال ما را به‌گونه‌ای تنظیم می‌کند که خدا از آن‌ها راضی باشد. درواقع، رسالت نبی مکرّم اسلام- صلّی الله علیه و آله- زمانی کامل می‌شود که ایشان امیر مؤمنان- علیه السّلام- را به‌عنوان مولا و جانشین مفترَض‌الطاعة پس‌از خود به مسلمانان معرفی کنند. براساس مضمون این حدیث، آنچه موجب سقوط انسان در پرتگاه جاهلیت می‌شود، نقص در معرفت است؛ نه کاستی در عمل. سامانۀ معرفت‌الامام و مولاباوری از حضرت علی- علیه السّلام- آغاز می‌شود و تا زمان ظهور و فرج امام عصر- عَجَّلَ اللهُ تَعالی فَرَجَهُ الشَّریف- امتداد می‌یابد و هیچ دورانی را نمی‌توان یافت که این باورداشت در آن، جاری و ساری نباشد.