جلسۀ سی ام: شرح نهج البلاغه

مودت در نوکِ قله‌ای که کسانی مانند بزرگان، رهبران، مدیران و سلسله‌جنبانان جامعه و همچنین والدین تشکیل‌دهندۀ کانون خانواده و پدربزرگ‌‌ها و مادربزرگ‌ها در آنجا قرار دارند، به کوهپایه‌ها ریزش می‌کند و افرادی که در کوهپایه‌ها هستند، از آن بهره‌مند می‌شوند. در فضای خانواده، مهرورزیِ پدر و مادر به یکدیگر، موجب انس و قرابت فرزندان با هم و سلامت آنان می‌شود. عکس این مسئله نیز کاملاً صدق می‌کند؛ بدان معنا که اگر افرادی که در قله قرار دارند، با یکدیگر نزاع و خصومت پیدا کنند، بازتاب این مسئله را می‌توان در روابط میان افرادی که در سطوح پایین‌تر قرار گرفته‌اند، آشکارا مشاهده کرد. زندگی سالم داشتن، آسان و درعین حال، دشوار است و بدین منظور باید دست‌کم، اصول را بدانیم و رعایت کنیم. اگر در خانواده، زن، بانشاط، مرد، مقتدر و تمام اعضا مکرَّم باشند، خوشبختی آنان تمام‌وکمال تحقق خواهد یافت. مودتی که در اینجا از آن سخن می‌گوییم، از یک منظر، دقیقاً به‌معنی مدیریت‌کردن صحیح اختلاف‌هاست و باید در تمام جنبه‌های زندگی ما و ارتباط‌هایمان با دیگران، حتی در اموری همچون قهرکردن و طلاق به‌روشنی نمود یابد. عملکرد تربیتیِ والدین درقبال فرزندشان نباید به‌گونه‌ای باشد که موجب شود مردم به‌سبب رفتار نادرست آن فرزند، به آن‌ها دشنام بدهند. فراتر از این، همۀ ما شیعیان باید در رفتار و گفتار خویش، بسیار دقت کنیم تا ناخواسته، موجب بی‌احترامی‌کردنِ دیگران به معصومان- علیهم السّلام- نشویم. از آن سوی، فرزند نیز باید در عملکرد خویش دقت فراوان داشته باشد که موجب دشنام‌دادن دیگران به والدینش نشود. به‌گفتۀ امیر مؤمنان- علیه السّلام- خویشاوندی به مودت، نیازمندتر است تا مودت به خویشاوندی؛ بدان معنا که اصلی‌ترین رابطه میان انسان‌ها اُخوَّت و پیوند ایمانی است که بر قرابت نَسَبی رجحان دارد.