جلسۀ یازدهم: من کیستم؟

فرصت‌ها از دل تهدیدها به‌وجود می‌آیند و بنابراین باید از موقعیت‌های دشوار درجهت رشد و پیشرفت خود استفاده کنیم.
الگوهای انتخابی در هویت‌یابی فرزندانمان نقش اساسی دارند. الگوهای فرزندان ما در دوران کودکی‌شان ازنوع غیراختیاری و در دوران نوجوانی آنان ازنوع اختیاری هستند.
نوشتن هدف‌ها سبب ایجاد تعهد به آن‌ها می‌شود و بدین ترتیب، احتمال تحقق‌یافتنشان به‌میزانی چشمگیر افزایش می‌یابد.
کسی که دارای هویت کامل است، هم هویت فردی دارد و هم هویت اجتماعی. هویت اجتماعی، زیرمجموعۀ هویت فردی و به‌تعبیری، بازتاب آن است. این‌گونه هویت به نوع رفتارهای ما انسان‌ها در محیط اجتماعی بازمی‌گردد و آن را ازمنظر جامعه‌شناختی می‌توان بررسی کرد.
ما والدین صرفاً حق داریم بر فرزندانمان نظارت داشته باشیم؛ اما هرگز مُجاز به کنترل‌کردن آن‌ها نیستیم.
عوامل ایجاد ارتباط مؤثر عبارت‌اند از:
الف) ارتباط کلامی؛
ب) ارتباط عاطفی که خود، شامل محورهایی بدین شرح است:
نخست، پذیرش فرزندان: در این بخش، موارد ذیل را باید همواره درنظر داشت:
- پرهیز از تفکیک فرزندان برمبنای جنسیت آنان؛
- پذیرش چهره و وضعیت ظاهری فرزندان؛
- پذیرش شخصیت فرزندان؛
- رتبۀ فرزندان؛
- موفقیت فرزندان؛
دوم، تکریم منزلت فرزندان و مشخصاً احترام‌گزاردن به حریم خصوصی آنان؛
سوم، تبادل عاطفی که مشتمل بر نکاتی بدین شرح است:
- محبت به‌اندازۀ کافی (نه زیاد و نه کم)؛
- محبت بی‌قیدوشرط؛
- اختیار؛
- تبادل عاطفی متوازن که سبب ایجاد یگانگی عاطفی می‌شود؛
- همدلی؛
- مشورت.
هویت نوجوانان زمانی شکل می‌گیرد که سه مسئلۀ مهم را حل کنیم:
الف) هویت جنسی؛
ب) هویت ارزشی (ارزش قائل‌بودن برای خود و زیر بار هر کاری نرفتن)؛
ج) هویت شغلی (انتخاب رشته و شغل مناسب و شایسته).
سبک‌های فرزندپروری، مشتمل بر چهار قسم بدین شرح‌اند:
الف) سبک استبدادی که بدترین سبک تربیتی است و در آن، هیچ‌گونه فرصتی به فرزند داده نمی‌شود تا اظهارنظر کند؛
ب) سبک سهل‌گیرانه که در آن، معمولاً فرزندان بحران هویت را تجربه نمی‌کنند؛
ج) سبک مسامحه‌کارانه که در آن، بی‌اعتنایی و کناره‌گیری دیده می‌شود؛
د) سبک سخت‌گیرانه.