جلسهٔ سی و هشتم: مدرسۀ غدیرآگاهی

یکی از باورهای بسیار مهم ما شیعیان امامیه که در گنجینۀ احادیث و روایات، بارها تکرار شده، «لایُقاس»، یعنی قیاس‌ناپذیربودنِ چهارده معصوم- علیهم السّلام- با دیگر انسان‌هاست. چنین قیاسی هم اساساً امکان‌پذیر نیست و هم نباید هرگز درصدد صورت‌دادن آن باشیم. این قیاس‌ناپذیری، مبنای عقلانی و استدلالی دارد و از باورداشتِ محکم و خلل‌ناپذیر ما به این مسئله نشئت می‌گیرد که امام مفترض‌الطاعة، مجعول و منصوب و منصوص و مسدَّد ازجانب خداوند متعال و برخوردار از علم ویژه است و این اوصاف به وجود شریف و مقدس او اختصاص دارند. از این منظر، ائمۀ اطهار- علیهم السّلام- را می‌توان با یکدیگر قیاس کرد؛ ولی قیاس‌کردن انسان‌های عادی (غیرمعصوم) با آنان امکان‌پذیر نیست؛ حتی اگر آن انسان‌ها با ائمۀ اطهار- سلام الله علیهم- نسبت داشته و بدین سبب، از برخی ویژگی‌های آن‌ها برخوردار باشند؛ مانند حضرت زینب کبری- علیها السّلام- که دارای بخشی از علم وراثتیِ معصومان- علیهم السّلام- بود؛ چون این بانوی والامقام و در نگاهی کلی‌تر، همۀ انسان‌‌های غیرمعصوم، خارج از سامانۀ جعل، نصب و نصّ قرار دارند. شایان ذکر است که این قیاس‌ناپذیری، دو ساحت دارد: نخست، معتقدبودن به اوصاف امام مفترض‌الطاعة و پرهیز از انتساب آن اوصاف به غیرمعصومان؛ دوم، اتّباع و اطاعت از امام و اقتدا به او.