جلسۀ نوزدهم: شرح نهج البلاغه

درحوزۀ تربیت و زندگی، مداومت عبارت است از ادامه‌دادن روند (سازوکار) حرکت در مسیر تصمیم یا اقدام و دست‌نکشیدن از تلاش، کُندنشدن و تغییرجهت‌‌ندادن. حرکات ما انسان‌ها را بر اقسام قلبی، جوارحی و عزمی می‌توان تقسیم کرد. ازمنظر امیر مؤمنان- علیه السّلام- حرکات گوناگون ما اگر کم و درعین حال، دارای تداوم باشند، بسیار بهتر و سزاوارتر است از اینکه به‌رغم بزرگی و درمعرض دیدِ همگان بودنشان ما را خسته کنند و ازپای بیندازند؛ زیرا این حرکات کم و دارای تداوم، ما را به نتایج بهتری خواهند رساند. بسیاری از ما در حرکاتمان تداوم نداریم و به‌تعبیری دارای شخصیت فواره‌ای هستیم؛ یعنی در هر کاری سریع به اوج می‌رسیم و سپس به‌سرعت متوقف می‌شویم؛ غافل از آنکه این فواره‌بودن در روند و سازوکار حرکتمان مشکل ایجاد می‌کند. مهم‌ترین عواملی که مانع مداومت ما در حرکات گوناگونمان می‌شوند، عبارت‌اند از: آگاهی‌نداشتن از روند؛ نداشتن شناخت کافی دربارۀ خود و توانایی‌های خویش؛ شناخت‌نداشتن درخصوص هدف و اقدامک‌های خود؛ نداشتنِ رفیق و همراه. در احادیث و روایات گرانقدری که دراختیار داریم، تصریح شده که برای خداوند متعال، مداومت در انجام‌دادن عمل، بسیار ارزشمند است؛ حتی اگر آن عمل، کوچک و کم باشد و چندان به‌چشم نیاید؛ بنابراین، یکی از زیباترین و بایسته‌ترین دعاهای ما به درگاه خالق یکتا آن است که از او توفیق مداومت در اعمال خیرِ هرچند کوچک و کم را طلب کنیم.