تربیت و پرورش فرزندان و آداب آن

  تربیت و پرورش فرزندان و آداب آن 

یکی از زیبا ترین و خطیر ترین و مسئولیت هایی که ممکن است هر انسانی در طول زندگی اش تجربه کند وظیفه ی والدگری است تربیت فرزند موضوع بسیار مهمی است که نتیجه و ثمر آن محدود به خانواده و شخص فرزند نمی شود تربیت و پرورش نسل جدید باعث ایجاد تاثیراتی در سطح جهانی ، ساخت یک کشور با پایه های محکم و جامعه ای سالم می شود و همه ی ما قطره هایی از یک دریا میتوانیم تاثیرات بزرگ و مفیدی را با تربیت فرزندانمون و ساخت نسلی از جنس مردانِ مرد، زنانِ زن خلق کنیم. مسلما لازمه ی این حرکت عظیم این است که  هرکدام از ما که تربیت کودکی با لوحی سفید را برعهده داریم اول از همه از خودمان شروع کنیم و با ارتقا علم و آگاهی خود را از لحاظ تربیتی پیشرفت دهیم؛ طوری که این پیشرفت چنان باشد که نه تنها تربیت گفتاری را بیاموزیم بلکه رفتارمان هم همواره آموزنده باشد و الگویی مناسب در همه امور برای فرزندانمان باشیم .

اما سوالی که ممکن است در ابتدا ذهن شمارا مشغول کرده باشد این باشد که آیا ممکن است که ما مسیر تربیت را به درستی طی کنیم ولی نهایتا فرزندمان آنچه تصور میکردیم، نشود؟

بله ممکن است. زیرا فرزند ما یک انسان است و صاحب اختیار! او چوب یا خمیر نیست که ما هرجور دوست داشتیم شکلش بدهیم.

ما باید مسیر را هموار کنیم ولی:

1. ناامید نباشیم چون معتقد به دستگیری خدا و نظر اهل بیت علیهم السلام هستیم.
2. سرخورده نشویم چون ما در این مسیر تلاش خودمان را کرده ایم و وظایفمان را به خوبی انجام داده ایم .

والدگری مورد نظر ما در این بحث والدگری غیرزیستی است با توجه به اینکه والدین معمولا زیستی عمل میکنند یعنی همه تلاششان در جهت رفع نیاز های مادی و آسایش فرزند است در این مطلب سعی داریم اهمیت والد غیرزیستی را پررنگ تر کنیم .

توجه به دوره های خاص دلبستگی و ایمنی بخش

دلبستگی ایمن عنوان مهمی است که  این دلبستگی و تعلق روانی به دیگران در دوران کودکی ،از پایه های ارامش درونی و دوری از اضطراب در بزرگسالی است .از شاخصه های دلبستگی ایمن نیاز به امنیت ، نیاز به محبت ، نیاز به پذیرش و… است. به عنوان مثال اگر کسی در دوران کودکی(حدود یک سالگی)خودش یا مادرش دچار بیماری شود یا مادر به هر دلیل کنار کودک نباشد فرزند یکباره احساس میکند رها شده و میتواند زمینه ساز یک دلبستگی نا ایمن شود . یا برای مثال دیگر در سنینی که کودک متوجه کلمات و مفهوم جملات می شود اگر بشنود که ناخواسته به دنیا آمده و تمایلی به وجودش نبوده زمینه ساز دلبستگی ناایمن است پس باید به این نکته روانشناسی توجه داشته باشیم که دوره های طلایی ای وجود دارند که عدم توجه به آنها زمینه ساز مشکلات بزرگ در بزرگسالی است .

اشتباهات بسیار مضری مثل عشق ورزیدن به صورت شرطی، تهدید کردن به دوست نداشتن و ترک کردن فرزند به عنوان مثال (اگر اینکارو بکنی دیگه دوستت ندارم یا دیگه مامانت نیستم  )  به خصوص پیش از دوسالگی زمینه ساز دلبستگی ناایمن در بزرگسالی است .تحقیر، تمسخر و طرد فرزند نیز از اشتباهات بزرگ و رایجی است که باعث بروز دلبستگی نا ایمن در بزرگسالی است .

چندنکته مهم در تربیت فرزند

یک رفتار مضری که پدران و مادران حتما باید توجه داشته باشند این است که به هیچ وجه درحضور فرزند گله، شکایت و دردودل نکنند چون این رفتار عمیقا به فرزندان آسیب می زند.

در تربیت دنبال کنترل نباشید شما از کودکی الگوهای مناسب رفتاری را در فرزندانتان ایجاد می کنید و آن الگوها روی تصمیم گیری های او تاثیر دارد کنترل کردن ،فضای تربیتی را مخدوش کرده و اعتماد به نفس فرزند را ازبین می برد.

در مورد اشتباهاتتان صادق باشید اگر اشتباهی کردید بگویید و درصورت لزوم عذرخواهی کنید؛ این رفتار کمک میکند فرزندتان بداند هیچکس کامل نیست و و برخوردش در مقابل اشتباه کردن خودش چگونه باشد واگر این رفتار را از شما ببیند حتما در آینده اگر اشتباهی کند عذرخواهی میکند و درباره ی آن با شما صادق است .

روش ایجادیک الگوی رفتاری در فرزندان

فرض کنیم که شما میخواهید الگوی رفتاری منظم بودن را برای فرزند خود ایجاد کنید.

۱-تلقین کلامی :با گفتار خود بستری ذهنی در ذهن فرزند خود ایجاد میکنید مثل اینکه جملات غیر مستقیم به کار ببرید(مرتب بودن خیلی خوبه -چقدر خوبه اینجارو مرتب کردم راحت میتونم وسایلامو پیدا کنم و… )

۲-الگوی عینی : حتما رفتاری که میخواهید برای فرزندان ایجاد کنید را خودتان در حضور آن ها انجام دهید مثلا(بعد از خواب تختان را مرتب کنید و لباس هایتان را سرجایش بگذارید و…)

۳-فراهم آوردن شرایط عملی : اورا همراهی کنید تا او هم به صورت تدریجی کارهایی که مربوط به نظم شخصی اش می شودرا خودش انجام دهد .

۴-آگاهی بخشی پیش از عمل :قبل از مرحله ی قبل و واگذاری تدریجی نظم شخصی برای او چرایی نظم داشتن را توضیح دهید.

۵-تشویق پس از عمل :میتواند از روش موثر شخص سوم استفاده کنید یعنی وقتی مطمئن هستید او میشنود با یک مخاطب دیگر به صورت سوم شخص از کار او تعریف کنید .(مثلا به به پدر یا خاله بگویید امروز پسرم خودش جوراباشو شست بعد مدرسه خیلی خوشحالم انقد پسرم منظمه )

۶-استفاده از الگوهای ویژه : هر جایی که امکان این بود میتوان از الگوهای ویژه استفاده کرد مثل کاراکتر یک انیمیشن یا یک فردی که القا کننده رفتار نظم است .