جلسهٔ ششم: اثر پروانه‌ای

مروری مختصر بر گنجینۀ احادیث و روایاتی که در دست داریم، نشان می‌دهد اهل‌بیت- علیهم السّلام- به مقولۀ اثر پروانه‌ای باور و توجه داشته و از ما شیعیان خواسته‌اند همواره آثار و بازتاب‌های اعمال و رفتارهای گوناگون خویش را در این سه حوزه درنظر داشته باشیم: برای خودمان، برای نسل‌های بعداز ما، و برای مال و زندگی اقتصادی‌مان؛ مثلاً در روایتی از امام سجاد- علیه السّلام- نقل شده است تمام مسائل و مشکلاتی که برای خانوادۀ حضرت یعقوب و به‌ویژه شخص حضرت یوسف- علیهما السّلام- به‌وجود آمد، اثر پروانه‌ایِ ناشی از بی‌توجهی همسر یعقوب نبی- علیه السّلام- به نیازمند حقیقی‌ای بود که از او کمک خواست. از این منظر می‌توان با اطمینان کامل گفت در این عالَم هوشیار و نیوشا بازتاب کسب‌وکارهای اقتصادی همۀ ما انسان‌ها و به‌ویژه پدران در زندگی دیگران و مخصوصاً فرزندان و نسل‌های بعدی‌مان نمود خواهد یافت و موجب ابتلای آنان به آزمون‌های دشوار خواهد شد؛ همچنین بازتاب ظلم‌کردن به دیگران و به‌تعبیر دین، زیرپاگذاشتن حق‌الناس، یقیناً دیر یا زود، گریبان خود فرد و نیز فرزندان و نسل‌های بعدی او را خواهد گرفت و به همین صورت، اثر پروانه‌ایِ ناشی از عمل صالح پدر و مادر، تمام نسل آن‌ها را نورباران خواهد کرد.