جلسۀ دهم: وظایف مادری

در تربیت روانیِ فرزندان، مادر نقشی مهم دارد و درصورتی موفق است که در تعامل با فرزندانش عادل باشد. در اینجا منظور از عدالت، مساوات نیست و به دیگر سخن، والدین ملزم نیستند به همۀ فرزندانشان به یک میزان و به‌صورت یکسان محبت کنند. ترجیح و تفضیل فرزندان در کانون خانواده، نه در اعطای حقوق آنان ازسوی والدین یا اهتمام پدر و مادر به انجام‏دادن وظایف خویش درقبالشان، بلکه براساس چگونگی اهتمام فرزندان به انجام‏دادن وظایف خویش تحقق می‏یابد. عدالت مادر در تعامل با فرزندان بر سه نوع تقسیم می‌شود: نخست، عدالت روشی به‌معنای داشتن رفتار و عملکرد عادلانه؛ دوم، عدالت در سهم (کمیت)؛ سوم، عدالت در آموزش به‌معنای آموزش‌‌دادن محتواهای موردنیاز فرزندان به هریک از آنان متناسب با نیازشان. عدالت، موجب ایجاد امنیت می‌شود و حضور مادر در فضای خانه و خانواده، امنیت را برای فرزندانش فراهم می‌کند. براساس آموزه‌های اسلام، والدین و مشخصاً مادران باید فرزندانشان را به‌گونه‌ای تربیت کنند که آنان درنهایت، فهم لازم برای نیکی‌کردن به پدر و مادر را داشته باشند. اگر مادری این عدالت‌های سه‌گانه را درحق فرزندانش رعایت نکند، قطعاً به آنان ظلم کرده است. نقطۀ شروع اهتمام یک بانو به وظایف مادرانۀ خویش، دوران جنینیِ فرزند اوست و رفق‌ورزی مادر به فرزندش نیز از همین دوران آغاز می‌شود. اگر مادر از آغاز دوران جنینی هریک از فرزندانش و سپس در دوره‌های گوناگون زندگی و رشد آنان وظایف خویش را درست و کامل انجام دهد، آن‌ها به سعادت دست می‌یابند و در غیر این صورت، گرفتار شقاوت می‌شوند.